Luật Di Trú Hoa Kỳ là loại luật rất phức tạp, trong đó có Diện đầu tư di dân EB5 – Employment Based 5th Preference (tức là diện nghề nghiệp ưu tiên 5) và cũng được gọi là Employment Creation (tức là diện tạo việc làm ở Hoa Kỳ).
Diện này có hai điều kiện. Điều kiện thứ nhất là người muốn đầu tư phải có số vốn ít nhất là $500,000 hoặc $1,000,000.
Nếu số vốn là $500,000 thì phải có thêm một điều kiện phụ nữa là khu vực mở cơ sở thương mại phải ở trong vùng được xem là vùng mục tiêu. Vùng mục tiêu là vùng nông thôn có ít hơn 20,000 dân cư hoặc vùng có số lượng người thất nghiệp ít nhất 150% chỉ số trung bình quốc gia. Những khu vực mở cơ sở phải có số lượng người thất nghiệp cao không có nghĩa là phải mở cơ sở thương mại tại một nơi hẻo lánh ít dân số. Có những thành phố trong quận Los Angeles hoặc Riverside có thể hội đủ điều kiện phụ, có số lượng người thất nghiệp cao.
Điều kiện thứ hai là người đầu tư phải mướn ít nhất là 10 nhân viên và những người này phải là công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân (tức những người đã có thẻ xanh). Nếu nhân viên là gia đình của người muốn đầu tư thì những nhân viên đó sẽ không được tính vào số 10 nhân viên.
Khi bạn nhập cảnh Hoa Kỳ với diện này, thẻ xanh của bạn chỉ có giá trị hai năm (tức là thẻ xanh có điều kiện). Sau hai năm, bạn phải chứng minh rằng cơ sở thương mại vẫn còn đang hoạt động và vẫn còn mướn ít nhất là 10 nhân viên thì điều kiện của thẻ xanh sẽ được bỏ. Gia đình (vợ hoặc chồng và những người con dưới 21 tuổi) của người muốn đầu tư được đi theo và cũng sẽ được thường trú theo người đầu tư.
Có người đầu tư muốn tự mình thành lập và tự mình quản trị công ty. Nhưng có người đầu tư chỉ muốn trở thành thường trú nhân nhưng không muốn sự phiền phức về vấn đề thành lập và quản trị công ty. Vì lý do đó có những công ty (đã được Sở Di Trú Hoa Kỳ chấp thuận) lập kế hoạch đầu tư nhằm tuyển những người nước ngoài đầu tư để làm thẻ xanh. Mỗi chương trình đầu tư có giá trị từ $3 triệu đến $150 triệu. Theo chương trình đầu tư, người đầu tư có thể đầu tư $500,000 để mua một cổ phần và công ty sẽ cung cấp những giấy tờ cần thiết để người đầu tư có thể làm giấy tờ xin thẻ xanh.
Người đầu tư sẽ không cần phải lo về vấn đề quản trị công ty hoặc vấn đề phải mướn 10 người nhân viên. Chương trình này thích hợp cho những người đầu tư để được thẻ xanh và không cần phải lo về quản trị, nhưng ngược lại, những người muốn chính mình quản trị thì những chương trình đầu tư này lại không thích hợp. Bạn nên lưu ý, đầu tư làm thẻ xanh cũng như những đầu tư khác đều có sự rủi ro. Do đó bạn nên tìm hiểu rõ ràng mỗi chương trình trước khi bỏ tiền ra để đầu tư.
Chương trình EB5 không chỉ có lợi cho người đầu tư nước ngoài mà những nhà đầu tư hoặc những nhà phát triển trong Hoa Kỳ cũng có thể sử dụng chương trình EB5 để tạo thêm vốn đầu tư.
Điển hình là nhà phát triển muốn xây một khu nhà ở hoặc một shopping center và cần khoảng $10 triệu để hoàn tất chương trình. Thay vì phải bỏ $10 triệu ra để đầu tư, nhà phát triển chỉ bỏ ra $3 triệu và dùng chương trình EB5 để tạo ra thêm $7 triệu còn lại. Thay vì phải dùng ngân hàng để tài trợ $7 triệu và phải trả tiền lời cao, nhà phát triển dùng chương trình EB5 với chi phí thấp hơn nhiều so với tiền lời cho nhân hàng.
Hiện nay chương trình EB5 đang được Quốc Hội chú tâm và có nhiều sự tranh luận. Báo cáo năm 2015 của Government Accountability Office (tạm dịch là Văn Phòng Trách Nhiệm Chính Phủ) kết luận rằng Sở Di Trú cần phải giám sát chương trình EB5 kỹ càng hơn nhằm để phát hiện và ngăn chặn gian lận.
Cụ thể, báo cáo nêu rằng Văn Phòng Trách Nhiệm Chính Phủ không xác minh được các quỹ đầu tư đã thu được từ nguồn gốc hợp pháp và có nhiều chương trình đầu tư được dùng để lừa gạt các nhà đầu tư nước ngoài. Điều này đã khiến một số thành viên Quốc Hội, cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa, đòi hỏi sự thay đổi chương trình để tăng cường giám sát và phát hiện gian lận.
Hiện nay, có những dự luật khác nhau trong Hạ Viện và Thượng Viện để tái chấp thuận chương trình với một số thay đổi hoặc hoàn toàn bải bỏ chương trình. Một dự luật tại Hạ Viện sẽ làm cho chương trình thường trực và một dự luật khác trong Thượng Viện sẽ tái chấp thuận chương trình trong năm năm.
Quốc Hội cũng đã bàn thảo về vấn đề tăng số vốn đầu tư cho khu vực mục tiêu từ $500,000 lên đến $800,000 trong Tháng Mười Hai, 2015, nhưng cuối cùng chương trình được tái chấp thuận và số vốn đầu tư được giữ lại như cũ là $500,000.
Quốc Hội thành lập chương trình EB5 vào năm 1990 để kích thích nền kinh tế Hoa Kỳ thông qua tạo việc làm và đầu tư vốn của các nhà đầu tư nước ngoài. Mặc dù chương trình EB5 càng ngày càng thịnh hành nhưng chương trình EB5 vẫn là một chương trình tạm thời (provisional visa program). Kể từ khi thành lập, Quốc Hội đã tái cho phép chương trình nhiều lần, và gần đây nhất là vào Tháng Năm, 2017.
Hiện nay, chương trình EB5 sẽ hết hạn vào ngày 30 Tháng Chín, 2017. Chương trình phải được Quốc Hội gia hạn thì chương trình mới được tiếp tục hoạt động sau ngày 30 Tháng Chín, 2017.
Đây là bản thông tin chiếu khán cho Tháng Bảy, 2017.
Ưu tiên 1 – priority date là ngày 22 Tháng Mười Hai, 2010, tức là ưu tiên được dành cho những người con trên 21 tuổi chưa có gia đình của công dân Hoa Kỳ.
Ưu tiên 2A – priority date là ngày 8 Tháng Chín, 2015, tức là ưu tiên được dành cho vợ, chồng, hoặc con độc thân dưới 21 tuổi của thường trú nhân.
Ưu tiên 2B – priority date là ngày 1 Tháng Mười Một, 2010, tức là ưu tiên được dành cho con độc thân trên 21 tuổi của thường trú nhân.
Ưu tiên 3 – priority date là ngày 8 Tháng Bảy, 2005, tức là ưu tiên được dành cho con đã có gia đình của công dân Hoa Kỳ.
Ưu tiên 4 – priority date là ngày 8 Tháng Năm, 2004, tức là ưu tiên được dành cho anh, chị hoặc em của công dân Hoa Kỳ.
(NV)
